Voor ‘oud’ zijn twee verklaringen mogelijk. Het is ofwel letterlijk te interpreteren: de oudst bevolkte gehuchten van Turnhout, maar het kan evenzeer van het Middelnederlandse ‘ouwe’ komen, een met water doorsneden beemd.
Over de herkomst van ‘turn’ zijn er meerdere theorieën.
Turn zou van het Germaanse turn of torn afstammen, wat toren betekent. Deze uitkijktoren aan de rand van het bos diende om invallende volksstammen te bespeuren. Turn kan ook afgeleid zijn van het Germaanse Turnum, wat doornboom betekent.
Ook Tuerenhoutervoort en Turnichalt worden als mogelijke oorsprong van Turnhout aangehaald. Tuerenhoutervoort betekent doorwaadbare plaats op de weg naar Turnhout. Sommigen dachten aan de plaats waar nu bij het binnenkomen van Oud-Turnhout, vanuit Turnhout, de brug over de Aa ligt. Daaruit concludeerde men dat die doorwaadbare plaats zich op het Stokt (de weg van Turnhout naar Antwerpen) bevond.
Turnichalt werd ten tijde van de Salische Franken (Wet van 422) vermeld als Maalberg of vergader- of rechtsplaats. Maar vermits er geen bewijzen zijn dat de Salische Franken zich in onze streken hebben gevestigd, is men van deze theorie afgestapt.
‘Hout’ kan gemakkelijk verklaard worden: bos.